Novidades, conferencias...

Obra do mes. Decembro 2024. Operis de Religione

Operis de Religione, impreso en catro volumes por Jacques Cardon, entre os anos 1625-1632.

Francisco Suárez (Selecta, 1548 – Lisboa, 1617). Foi xesuíta, profesor de Filosofía e Teoloxía, e reclamado por Felipe II, rei entón de Portugal, para encargarse da cátedra de Teoloxía na Universidade de Coimbra.
Tocoulle vivir o Concilio de Trento, a Reforma Protestante e a Contrarreforma, e foi o representante máis destacado da escolástica do s. XVI, contribuíndo sobre todo á sistematización da metafísica e a súa filosofía xurídica e política.

O pensamento político de Suárez e a súa teoría legal desenvólvese principalmente en dúas obras: De legibus ac Deo legislatore (1612) e Defensio Fidei Catholicae (1613), ademais das Disputaciones Metafísicas cuxos libros recollen a súa filosofía.
As súas achegas baséanse en tres trazos principais: a Filosofía do ser e da continxencia, a filosofía da existencia e a filosofía do individuo concreto.

É o representante máis importante da “escolástica do Barroco”. Segundo Heidegger:
“… foi o primeiro en erixir un corpo sistemático de metafísica nunha época na cal as xentes parecían necesitar algo máis que unha serie de comentarios aristotélicos, ou algo máis que unha filosofía escéptica. Desde este ángulo énos posible xa declarar algo que de primeira intención podería haber parecido sorprendente e aínda inaudito: os chamados filósofos da Contrareforma, e especialmente o que máis activamente traballaron nese campo -- os filósofos xesuítas -- son ata certo punto filósofos modernos e iso non só porque reciben a influencia da filosofía moderna ou premoderna… senón porque tentaron dar unha resposta aos mesmos problemas expostos polos filósofos modernos stricto sensu”. (Ferrater Moura, J. (1955). Cuestións disputadas, p. 156).

As súas obras principais son:

De Verbo incarnato cuxa primeira publicación imprimiuse en 1590 en Alcalá. Un comentario sobre as questiones 1-26 de tertia pars da Suma Teolóxica de Santo Tomás de Aquino,e na que tenta superar a oposición existente entre escotistas e tomistas en relación co tema da encarnación.

De mysteriis vitae Christi (1592), continuación dos comentarios De Incarnatione sobre terceira parte da Summa Theologiae de Santo Tomás de Aquino.

Disputaciones metafísicas (1595), obra de 2000 folios, escrita nun ano, en dous volumes. O primeiro deles abarca as disputaciones 1-37, e o segundo da 38 á 54. Trata sobre: o ser, as súas propiedades, as súas causas, división do ente en infinito e finito, estudo do ente infinito-Deus, relación de esencia e existencia en Deus e na criatura, división do ente creado-finito, a substancia e os accidentes, o ente de razón…

Opuscula (1599), que xorde da polémica teolóxica-filosófica, coñecida por De auxiliis que desde facía tempo enfrontaba a xesuítas e dominicos. Versaba sobre o papel da liberdade humana en relación coa graza divina.

De legibus (1612), é un amplo e sistemático tratado sobre a lei e todos os seus derivados: divina ou eterna, natural, internacional e positiva ou humana.

Defensio fidei (1613), unha obra encargada directamente polo papa Pablo V na que Suárez sostiña a teoría do poder indirecto do pontífice en asuntos temporais (contrariando á vez a idea de que os reis recibían a súa soberanía directamente de Dios) e consideraba lexítima a protección dos cidadáns contra un príncipe convertido en tirano. O texto foi queimado publicamente en Londres por orde de Jacobo I, e tamén en París polo celo dos regalistas galicanos.

Outra das súas obras que presentamos é Operis de Religione en catro tomos, impreso por Jacques Cardon, irmán pequeno de Horace Cardon, un libreiro especializado en temática de obras católicas, dentro do contexto da Contrarreforma, cun gran compromiso político e relixioso, moi próximo aos xesuítas, a quen publicaría as súas obras e promocionaría a súa difusión en España, América do Sur, chegando mesmo a Extremo Oriente.

Os catro volumes da obra están impresos entre os anos 1630 (Tomo I e II), 1632 (Tomo III), e 1625 (Tomo IV), cuxa distribución en dez libros, o autor trata temas teolóxicos, filosóficos e de dereito canónico.

Devanditos exemplares proceden do mosteiro benedictino de San Martín de Santiago, extinto na desamortización de Mendizábal en 1835.

Bibliografía

Biblioteca de Filosofía da Universidade Complutense de Madrid. Francisco Suárez (1548-1617). Precursor do pensamento filosófico moderno: No IV Centenario da súa morte. (Exposición celebrada do 24 de abril ao 12 de maio de 2017). Dispoñible en: https://onx.a/55fd9 [Consulta: 29 novembro 2024].

Biblioteca Histórica Complutense. Horace Cardon, un próspero libreiro lionés. Folio Complutense, 2020. Dispoñible en: https://lc.cx/ErvTqU [Consulta: 2 decembro 2024].

FERNÁNDEZ BURILLO, S. Francisco Suárez: Teólogo e Filósofo do humanismo renacentista 11 Parte: O punto de partida: natureza e graza na polémica «De Auxiliis» (I I). Espírito: cadernos do Instituto Filosófico de Balmesiana, 1995, ano 44, nº 112, pp. 169-181. Dispoñible en: https://lc.cx/jugyry [Consulta: 2 decembro 2024].

PONCELA GÓMEZ, Á. Unha aproximación bibliográfica a Francisco Suárez como comentador da Suma Teolóxica. Cuariensia, 2012, vol. 7, pp. 165-173. Dispoñible en: https://lc.cx/A99e19 [Consulta: 2 decembro 2024].